De mechanismen die je leidinggevende positie ondermijnen

kitochange.nl hout

Vanaf het moment dat je in je leidinggevende positie stapt, verandert ook je relatie ten opzichten van anderen. Teamleden en degene aan wie je rapporteert zullen wie je bent en wat je doet onder een vergrootglas leggen. Net als jij zelf! De druk neemt toe. “Verpest het niet!”

De toegenomen druk activeert je beschermingsmechanismen

Niets laat ons kwetsbaarder en meer ellendig voelen dan het ‘verknallen’. Afhankelijk van de persoon die je bent, de geschiedenis die je meedraagt en de cultuur waarin je werkt, kan het verknallen er op verschillende manier uitzien. Maar het zal in ieder geval je angstgedachten aan het werk zetten. De angst om fouten te maken, niet goed genoeg te zijn, het niet waard te zijn of uiteindelijk door te mand te vallen.

Van jongs af aan heb je beschermingsmechanismen opgebouwd om het gevoel van kwetsbaarheid en onbehagen te voorkomen dat het gevolg is van ‘iets verknallen’.

De beschermingsmechanismen kunnen zich uiten in afstandelijkheid, geen beslissingen durven nemen, conflicten uit de weg gaan, je werk letterlijk en figuurlijk mee naar huis nemen of alles zelf doen. De meeste van deze patronen zijn onbewust, geautomatiseerd en opgebouwd tijdens je jeugd. Vaak zijn het geen patronen die bijdragen aan je eigen gezondheid, je samenwerking met anderen of de kwaliteit van je werk.

Goed je best doen is alles waar het om draait

Dit is precies wat er gebeurde bij een jonge leider nadat ze in haar eerste leidinggevende functie stapte. Deze getalenteerd dame leerde al vroeg dat presteren een van de belangrijkste dingen in het leven was. Fouten maken en jezelf ongemakkelijk voelen waren geen gespreksonderwerpen in haar familie en van jongs af aan zette ze haar schouders eronder en beet ze door.

In haar nieuwe rol als leidinggevende merkte ze al snel dat haar ‘angst’ gedachtenpatronen werden geactiveerd: ‘Kan ik dit wel?’, ‘Ben ik wel goed genoeg?’, ‘Ben ik niemand tot last,?’, ‘Gaan mensen me wel serieus nemen?’ Die gedachten belemmerden haar om het beste van zichzelf te laten zien, bang dat haar angsten werkelijkheid zouden worden. Ze speelde op veilig, blokkeerde als het spannend werd, ging heel hard werken en had moeite om het werk los te laten als ze thuis was.

Ze vroeg of ik haar kon helpen.

Weten wat er gebeurt als je onder druk komt te staan

Zoals je merkt was ze zich goed bewust van haar onzekerheden en haar beschermingsmechanismen. Maar alleen dat bewustzijn is niet genoeg om ook daadwerkelijk verandering te brengen in je gedrag. Je moet bewust gaan worden wat er in het moment gebeurt en beginnen met oefenen van hoe je het graag zou willen hebben.

Werkend via somatische oefeningen, waarbij we gebruik maakten van voorbeelden uit haar dagelijks leven, onderzochten we hoe haar opgebouwde patronen zich uiten in haar lijf. Toen we haar patronen onder druk hadden geanalyseerd, gingen we experimenteren met alternatieve nieuwe patronen. We oefende met dingen die pasten bij hoe ze haar leiderschapsrol graag zou willen invullen  – openheid, zelfverzekerdheid en besluitvaardigheid. Ze ervaarde hoe verschil in houding, intenties en acties zorgde voor een verandering in hoe ze zich voelde in specifieke situaties.  Dit gaf haar een concreet gevoel in haar lichaam en specifieke vaardigheden waarmee ze kon oefenen en experimenteren op haar werk.

Stel je zenuwstelsel op zijn gemak

Tijdens onze 5e sessie vertelde ze:

‘Het wordt steeds makkelijker om mijn hele lijf te voelen en ik voel me rustiger en krachtiger. Ik kan veel makkelijker mijn ruimte pakken, de ruimte om heen echt bewust voelen en daarin aanwezig zijn. Het leiding geven gaat me makkelijker af, het voelt natuurlijker terwijl het tegelijkertijd ook onbekend is.’

En toen gaf ze een perfect voorbeeld van hoe je beschermingsmechanisme acteert: ‘Om die openheid te voelen stel ik me een cirkel om me heen voor. Dat helpt om me meer ontspannen en groter te voelen. Maar als ik heel eerlijk ben, merk ik ook dat die cirkel een beschermingsmechanisme is en dat ik me daarmee afsluit.’

Somatisch gezien is dit makkelijk te verklaren. Om de risico’s om door de mand te vallen, niet goed genoeg te zijn of ander tot last te zijn zoveel mogelijk te verkleinen heeft haar zenuwstelsel haar geleerd om op veilig te spelen, terug te trekken als het spannend wordt en goed haar best te doen door hard te werken. Door bewust ruimte om haar heen voor te stellen was ze in staan om te oefenen met openheid en zelfverzekerdheid. Die nieuwe ervaring gaf haar energie en zelfvertrouwen maar haar zenuwstelsel was nog niet helemaal overtuigd of deze nieuwe aanpak wel zou gaan werken. Het aanleren van nieuwe patronen vraagt tijd en oefening. Dus tot die tijd zette haar zenuwstelsel een nieuwe veiligheidsmaatregel in werking: de rand van haar cirkel als afscheiding.

De grenzen verleggen

De volgende stap samen is om die rand van de cirkel te onderzoeken en te ontdekken wat het beschermt en wat er gebeurt als we ook die beschermingslaag kunnen slechten. Beetje bij beetje zal haar zenuwstelsel leren om op een nieuw niveau ontspanning te vinden waardoor ze steeds makkelijker en onder steeds lastigere omstandigheden open en zelfverzekerd kan blijven.

Wil jij groeien en je persoonlijke kwaliteiten optimaal inzetten in je leiderschapsrol? Hou de volgende dingen dan in de gaten.

  1. Een nieuwe leiderschap positie is uitdagend en zet je hoogstwaarschijnlijk onder meer druk. Dit kan er voor zorgen dat je opgebouwde verdedigingsmechanismen geactiveerd worden en die komen niet altijd ten goede aan jezelf of je team.
  2. Wees open om te onderzoeken hoe die patronen en de onderliggende onzekerheden zich manifesteren in je houding en acties.
  3. Maak een duidelijk beeld wie jij bent en wat je doet als leider. Het kan helpen om iemand te hebben die je inspireert en die persoon te observeren in hoe zij zich presenteert en omgaat met anderen.
  4. Wees erop voorbereid dat als je een horde hebt geslecht, er een volgende verschijnt als de druk weer toeneemt. Geniet van het proces, je gave om te leren en groeien!
  5. Het gaat uiteindelijk over experimenteren en oefenen. Houd in je achterhoofd dat het een proces is waarin je stapje voor stapje naar een hoger niveau in je leiderschapskwaliteiten brengt.

Merk je dat je tegen dezelfde patronen aanloopt als hierboven beschreven? Neem contact op om te onderzoeken hoe we jouw grenzen kunnen verleggen!

Over Karin

Portret Karin Karis | Ki to Change

Meer dan 30 jaar ervaring in het werken met mensen tijdens transformatie. Een ongebreidelde interesse in de neurofysiologie achter leiderschap.  Al meer dan drie decennia op de mat om de principes en filosofie van de Japanse verdedigingskunst aikido te bestuderen. 

Die kennis brengt ze samen zet ze in om bij te dragen aan een vriendelijke en duurzame wereld.

Nieuwsbrief

lees meer

aanbod