Het is niet verrassend dat we de verbinding met onszelf kwijtgeraakt zijn. Het feit dat je dit blog leest, maakt het meer dan vanzelfsprekend dat jij onderdeel bent van de complexe sociale werkomgeving van afspraken, verantwoordelijkheden en zorgen. Onze dagelijkse activiteiten daar zorgen ervoor dat al onze aandacht gericht is op gedachten, oordelen, verwachtingen en keuzes. Er blijft weinig tijd over om aandacht op onszelf te richten.
Weet jij bijvoorbeeld wat de laatste keer was dat je even bij jezelf stil stond? Wanneer voelde je bewust je voeten op de grond? Je in- en uitademing? De spanning in je nek en schouders? En hoe vaak stel je jezelf de vraag wat het woord is dat het best beschrijft hoe je je op dit moment voelt?
Het verliezen van die verbinding met onszelf heeft zijn consequenties
Tijdens onze werkdag is er weinig to geen tijd om geregeld even bij jezelf stil te staan of anderen te helpen hetzelfde te doen. We richten ons op cijfers, doelen, deadlines en resultaten. En rennen van het ene overleg naar het andere. Dat dit gebrek aan aandacht zijn consequenties heeft, komt misschien niet als een totale verrassing. We lopen het gevaar ons emotioneel minder in balans en minder lekker in ons vel te voelen en ons fysieke gezondheid te verliezen.
Onderzoek onderstreept dat:
- 36% van het ziekteverzuim wordt veroorzaakt door stressgerelateerde klachten,
- 14% van de werknemers worstelt met burn-out symptomen en
- 80% van de werknemers voelt zich niet actief betrokken bij het werk.
We zitten zo vast in ons hoofd dat we de vaardigheid zijn verloren om te verbinden met onszelf en te voelen wat er omgaat in ons lijf. We hebben geleerd om alle informatie die daar beschikbaar is, en ons helpt om te overleven, te negeren. De resultaten daarvan worden steeds zichtbaarder in ons algemeen gevoel van welbevinden, bedrijfsresultaten en de sociale en milieuproblematiek waarmee we worden geconfronteerd in onze maatschappij.
Niet in staat om goed voor onszelf te zorgen
Doordat we de kunst verloren zijn om naar onszelf te luisteren, zijn we minder goed in staat om voor onszelf te zorgen. Als je je lijf niet kunt voelen, wordt het lastig om te merken wanneer je spanning opbouwt en het tijd is te ontspannen. En als je niet voelt dat je boos bent, zal je op termijn in de problemen komen in je relaties met anderen en wordt de kans dat je fysieke problemen ontwikkelt groter.
Van jongs af aan en later in onze werkomgeving leren we om te onderdrukken hoe we ons voelen. We leren om stil te zitten en bang te zijn om onze kwetsbaarheid te laten zien, fouten te maken en niet goed genoeg te zijn. Die angst vergroot de behoefte om onszelf te verdedigen: we ontkennen (zijn denigrerende opmerking raakt me toch niet), intellectualiseren (ze rekenen echt op me dus ik mag het niet verprutsen) of verdoven onszelf om maar niet te voelen (eten, roken, werken). We hechten meer waarde aan rationaliteit dan emotionaliteit. We hebben geleerd ons te richten op denken en doen, resultaten en ideeën. En niet op voelen en zijn, emoties en verlangens.
Het ontwikkelen van zelfbewustzijn
Om ons fysiek gezond, emotioneel stabiel en lekker in ons vel te voelen is het van belang dat we leren hoe we ons weer verbinden met onszelf en de essentiële informatie van ons lijf. Informatie die elk moment tot onze beschikking staat. Om de werkplek gezond te maken, zowel economisch als voor de mens, is het van belang te stoppen met het overwaarderen van onze cognitieve intelligentie en ons inzetten om de waarde van onze emotionele en fysieke intelligentie te onderkennen en integreren op de werkvloer.
Een goed begin is het ontwikkelen van ‘embodied self-awareness’. Deze term wordt door Alan Fogel in zijn boek Body Sense als volgt gedefinieerd:
(…) the ability to pay attention to ourselves, to feel our sensations, emotions and movement in the present moment without the mediating influence of judgmental thoughts.
Embodied self-awareness bestaat uit:
- Sensaties: zoals warm, koud, tintelend, zacht, strak, uitzetten, aanspannen
- Emoties: blij, verdrietig, bedreigd, boos, jaloers
- Beweging: coördinatie tussen verschillende lichaamsdelen, hoe groot we zijn en ons verhouden tot mensen en voorwerpen.
Herziening van Descartes theorie
Je bewust worden van deze onmisbare informatie zorgt ervoor dat je efficiënter en effectiever om kunt gaan met de complexiteit van onze dagelijkse sociale interacties. Het helpt om beter te voelen hoe je in je vel zit en, waar nodig, voor jezelf te zorgen. Emotionele en fysieke intelligentie een plek geven in organisaties zal direct zijn vruchten afwerpen. Mensen voelen zich gelukkiger en gezonder als ze weer kunnen en mogen voelen wie ze zijn. Als mensen op het werk bij zichzelf stil mogen staan en daardoor meer aanwezig zijn, zal ziekteverzuim dalen, betrokkenheid verbeteren en bedrijfsresultaten groeien.
Laten we streven naar een gezonder leven, gezondere werkplek en een gezondere samenleving door Descartes opnieuw te formuleren:
Ik voel dus ik ben
Wil je meer weten over het toepassen van embodied self-awareness voor jezelf, je team of je bedrijf aarzel dan niet om contact op te nemen.
Karin Karis brengt mensen, teams en organisaties in sync. Zij is auteur, leiderschapstrainer en -coach. Haar insteek: van je hoofd naar je lijf!
Karin is expert op het gebied van embodied leadership. Leren waarbij je lijf de essentie is. Zij gelooft dat leiderschap ontstaat door bewust en actief richting te geven en verantwoordelijkheid te nemen voor de keuzes die jij in je leven maakt.
Door onze houding en manier van bewegen te veranderen, veranderen we de omgang met onszelf en de mensen om ons heen.