Er zijn een drietal voorkeursmanieren om te reageren als je onder druk komt te staan. Je bent een vechter, je vlucht of verstijft. Je krijgt ze als mens gratis cadeau in je genenpakket. Vanuit de evolutie zijn ze ontwikkeld om in bedreigende situaties je overlevingskansen zo groot mogelijk te maken. Deze reactiepatronen zijn van essentieel belang als we in de jungle of de steppe wonen en te maken hebben met situaties die ons leven bedreigen. Zoals een hongerige leeuw, giftige slang of noodweer.
In onze huidige westerse maatschappij is er zelden sprake van echte levensbedreigende situaties. Toch zitten deze geconditioneerde patronen nog steeds in ons lijf en hebben ze nog veel effect op ons gedrag. De tegenwoordige bedreigende situaties zijn van een andere orde dan die van onze voorouders. Ze bestaan bijvoorbeeld uit kritiek krijgen, op het matje geroepen worden ten overstaan van je hele team, het verliezen van je baan, een presentatie geven of een conflict met je partner.
Veel mensen zijn zich niet bewust van hun voorkeursstijl waardoor deze geconditioneerde patronen geregeld zorgen voor een niet constructieve reactie voor de gegeven situatie. Dit heeft een negatieve invloed op je effectiviteit en de impact die je hebt.
Hoe uiten deze reactiepatronen zich in je lichaam en kan je ze beter herkennen? Afhankelijk van de situatie waarin je zit en hoe je de bedreiging ervaart maak je gebruik van alledrie de patronen. Je hebt echter wel vaak een voorkeursreactie.
1. Vechten
Als je reageert vanuit de vechtersmodus ga je meestal de confrontatie aan. Fysiek zie je dat in deze reactie je energie aan de voorkant zit. Je leunt vaak naar voren toe of positioneert je stevig met brede schouders en de borst vooruit. De spieren aan de voorkant van je lichaam bouwen spanning op. Je zet je vaak letterlijk en figuurlijk schrap.Daarmee laat je weinig bewegingsruimte voor anderen.
Verbaal ben je vaak kortaf gebruikt zinnen als ‘ik moet’, ‘ik vind’ en ‘ik wil’. Je hebt vaak een oordeel en kan soms een lichte boosheid voelen.
2. Vluchten
Als je reageert vanuit de vluchtmodus vermijd je meestal de confrontatie. Je doet vaak letterlijk en figuurlijk een stapje terug of aan de kant en neig je naar achteren. De energie zit aan de achterkant van je lichaam en bouwt daarmee met name spanning op in de spieren aan je rugzijde. Vaak maak je jezelf kleiner dan je bent om maar niet gezien te worden of op te vallen.
Verbaal ben je wat omslachtig en gebruikt woorden als ‘misschien’, ‘een beetje’ of ‘eigenlijk’. Je voelt je vaak onzeker of zelfs wat angstig.
3. Verstijven
In deze modus weet je eigenlijk niet zo goed hoe je moet reageren op de druk. Alle spieren in je lichaam verstijven. Je valt fysiek en mentaal stil. De energie gaat met name naar je hoofd dat of verward is met allerlei gedachten en gevoelens of totaal blanco. Door te verstijven kunnen mensen over je heen lopen.
Verbaal val je stil of uit je je in standaardreacties uit het boekje zonder verbinding te maken met je eigen gevoelens.
Het is niet makkelijk om deze patronen te doorbreken maar het is wel mogelijk. Daarvoor is het eerst belangrijk om te leren herkennen wanneer jij welke reactiepatronen inzet.
Observeer de komende tijd eens welke patronen je bij jezelf herkent. Hoe reageer je als iemand het niet met je eens is, kritiek heeft op je gedrag of ideeën of als iets niet gaat zoals je het zou willen?
Door te leren voelen en herkennen wat je lijf doet krijg je ook zicht welke situaties door jou als bedreigend worden gezien. Door nieuwsgierig naar die situaties te kijken en ze te onderzoeken merk je vaak dat het feitelijk geen bedreigende situaties zijn. Daardoor kan je ze herlabelen en creer je de ruimte om op een andere manier te reageren.
Wat is jouw voorkeursstijl en hoe helpt die jou wel of niet in situaties waarin je onder druk komt te staan? Laat je bericht hieronder achter.
Heb je een vraag voor me? Plaats die in het berichtenblok hieronder of op facebook.
Vind je het lastig om je voorkeurspatronen en de spanning in je lichaam bij jezelf te herkennen? Kom dan naar een van de introductietrainingen om meer inzicht in jouw lichaam te krijgen.
11 september is de introductietraining Krachtig! voor professionals. Wil je daar bij zijn geef je dan snel op. Er zijn nog een paar plekken vrij. Kijk voor meer informatie op www.kitochange.nl.
Fijne dag!
Karin
Deel deze informatie, als je het waardevol vindt, via facebook, twitter, linkedin of je mail zodat ook mensen uit je netwerk ervan kunnen profiteren.