In een vorig blog heb ik uitgelegd wat Somatic Markers zijn. Kort gezegd is het als een groef in een plaat waar je steeds weet inschiet als zich bepaalde situaties voordoen. Als je onbewust de (bedreigende) situatie herkent, reageer je daarop met automatisch gedrag. Vaak herken je de somatic marker aan het feit dat je lichamelijke sensaties krijgt. Denk aan zweterig worden, het warm krijgen, hartkloppingen, tintelingen in je vingers of kramp in je maag. Deze somatic markers geven een mooi handvat voor het veranderen van gedrag.
Veel van je somatic markers ontwikkel je als je opgroeit. Vaak merk je later in je leven dat het automatische gedrag niet het meest adequate is voor de samenwerking met collega’s, de communicatie in je relatie of je vriendschappen.
Maar hoe kan je deze patronen nu veranderen?
Tijdens een coachingstraject werkte ik met iemand die in een groot bedrijf een leidinggevende positie heeft. Zij moet vaak spreken voor grote groepen en vergadert veel en moet mensen meenemen in ideeën en gedachten. Gedrag dat haar niet helpt in deze situaties is dat ze uit haar slof kan schieten en driftig kan worden als mensen het niet met haar eens zijn of haar integriteit in twijfel trekken. Zij merkte dat ze daarmee niet het gewenste effect bereikte en niet professioneel overkwam. Haar doel was om dat gedrag om te zetten naar meer verbindend gedrag.
Tijdens het traject zijn we naar verschillende dingen gaan kijken. Een daarvan was haar houding. Wat daarin opviel was dat ze snel haar schouders naar voren liet zakken en met een gebogen rug kwam te staan. Dit zijn de somatic markers die weerspiegelen in haar lichaamshouding. Door daarmee aan het werk te gaan, konden we de relatie leggen met ‘schuld’, die zij vanuit haar opvoeding meegekregen had. Ze droeg als het ware de schuld op haar schouders mee. Door de vele jaren dat zij daar al mee liep was ze expert geworden in het dragen van deze last en oefende daar elke dag mee. Om niet nog meer schuld op haar schouders te laden, was het dus beter om geen fouten te maken. Elke keer dat ze in een situatie kwam waarin zij aangesproken werd in haar angst om fouten te maken reageerde ze met afwerend gedrag. Daar lag dus de relatie met gedrag bij vergaderingen en het aansturen van een groep mensen.
Met welke stappen hebben we de niet effectieve somatic markers nu omgezet naar meer open en verbindend contact?
1. Bewustworden van karakteristieken in lichaamshouding en manier van contact maken.
Bewustwording van je houding, in dit voorbeeld dus de afhangende schouders en ronde rug, is van belang om je gedrag te kunnen gaan veranderen. Je houding is namelijk een uiting van je dieper liggende patronen. Het is daarvoor belangrijk om te werken met andere mensen en daar feedback op te krijgen omdat die houding voor jezelf normaal voelt. Je komt somatic markers vaak op het spoor door terugkerende feedback van de mensen om je heen.
2. Op zoek gaan naar aanknopingspunten uit het verleden.
Deze stap is niet in eerste instantie noodzakelijk. Vaak gedurende het proces van werken aan je lichaamshouding en zoeken naar openingen voor verandering komen de relaties met thema’s of gebeurtenissen uit je verleden vaak vanzelf naar boven. Het is niet nodig daar uitgebreid bij stil te staan. Wel helpt het je om je gedrag te begrijpen en te herkennen, waardoor verandering makkelijker wordt.
3. Zoeken naar de ruimte in je lichaam
De somatic marker zorgt ervoor dat je spanning opbouwt in specifieke spiergroepen. Hierdoor ontstaat er minder ruimte in bepaalde delen van je lichaam. In het voorbeeld dus in de borstkas en de lengte van het lichaam. Door op zoek te gaan naar de ruimte in je lichaam, wordt je je bewust waar spierspanning aanwezig is. Om te veranderen zal je daar meer ruimte moeten gaan creeren.
4. Een beeld of gevoel creeren van hoe je je wilt voelen in het nieuwe gedrag
Door je voor te stellen hoe je je voelt als je reageert vanuit het gewenste gedrag en hoe je zich dat dan uit in je lichaam heb je een referentie punt om naar toe te werken. In het voorbeeld uitte het open en verbindende gedrag zich in een open borstkas, ontspannen gezichtsuitdrukking en een rechte en ontspannen houding.
Door deze houding in een veilige situatie te oefenen wordt het makkelijker om hem in de praktijk te gaan toepassen.
5. Centreren in je voornemen
Door te centreren en dit vast te houden tijdens het uitspreken van hoe je wilt dat de nieuwe situatie eruit ziet veranker je je commitment in je lichaam. Omdat dit kracht geeft en prettig voelt ga je onbewust steeds op zoek naar dit gevoel. In lastiger situaties merk je dan steeds eerder op wanneer je uit balans bent en op het punt staat om terug te vallen in je somatic marker.
6. Oefenen, oefenen, oefenen!
Om Richard Strozzi-Heckler te citeren: “Information does not change behavior. Practises do.”
Uiteindelijk oefenen we wie we zijn. Door iets anders te gaan oefenen veranderen we dus ook ons gedrag!
Fijne dag!
Karin
p.s. Als je deze informatie waardevol vindt, stuur hem dan door via facebook, twitter, linkedin of je mail zodat ook mensen uit je netwerk ervan kunnen profiteren.